GENEZEN BETER DAN VOORKOMEN?
Gezondheid is pas een item als je ziek bent. Gezondheidszorg is dan ook
voornamelijk ziekenzorg. Er zal meer geld uitgetrokken worden voor het verhogen van het aantal hartoperaties, dan voor het bewerkstelligen dat mensen gezonder gaan leven.
Bij criminaliteit is het niet anders: de prioriteit wordt gelegd bij het bestrijden van criminaliteit en veel minder bij het voorkomen daarvan. Het zij zo. Het geloof in een maakbare samenleving is goeddeels verdwenen. Handhaving en beheersbaarheid lijken het maximaal haalbare. Energie en geld steek je in acties aan het eind van de lijn: daar waar een probleem zich manifesteert. Maatregelen worden genomen en nieuwe technieken worden ontwikkeld om een toenemend aantal kalveren uit de put te halen. Een zinvol karwei dat, als het niet gedaan zou worden, het gemor van het volk ernstig zou doen toenemen.
Maar de grenzen van de mogelijkheden worden in rap tempo bereikt als niets gedaan wordt om te voorkomen dat de problemen toenemen. Harde aanpak, zero tolerance: het werkt maar even, omdat afschrikking niet raakt aan de wortel van het kwaad; omdat de inzet pas plaats kan vinden als dat kwaad al is geschied en je moet hopen dat andere kwaadwilligen daar hun les uit trekken.
Te ver doorgevoerde tolerantie heeft er mede toe geleid dat de roep om daadkracht is versterkt. In toenemende mate is men er zich echter van bewust dat die daadkracht onderbouwd moet zijn en gericht moet zijn op waarden en normen, die de samenleving en ieder individu daarbinnen, zich (opnieuw) moet eigen maken.
Er moet dus weer geïnvesteerd worden in het traject dat ligt voordat het fout gaat: omdat er vele manieren zijn om problemen te voorkomen en slechts zeer weinig om een probleem, als het er eenmaal is, weer op te lossen; omdat de 98% van de mensen die zich wel weten te gedragen net zoveel aandacht verdienen als die 2% die voor problemen zorgen; omdat goed voorbeeld goed doet volgen en vooral omdat het oplossen en het voorkomen van problemen niet uitsluitend een zaak is van ordehandhavers, maar een zaak waarin wij allemaal en elk individu afzonderlijk een verantwoordelijkheid heeft.
Mogelijk vraagt U zich af wat dit met voetbal te maken heeft. Het antwoord kan kort zijn: voetbal staat wel heel bijzonder in de schijnwerpers als het gaat om veiligheid.
Dat is niet nieuw, dat is al 20 jaar zo.
Vandaag precies 15 jaar geleden ging daarom het eerste project preventie voetbalvandalisme, kortweg supportersproject, van start. Inmiddels zijn er bij vele clubs preventieve projecten waarvan er 10 professioneel zijn opgezet; dat wil zeggen met beroepskrachten die gespecialiseerd zijn in supportersbeleid en in preventie voetbalvandalisme. Uitvoerders die zich dagelijks tussen de supporters begeven, samen met hen activiteiten ontwikkelen en uitvoeren, bijsturen waar het fout dreigt te gaan, de samenwerking met club, stewards, supportersvereniging en politie aangaan en daar een bindende factor tussen vormen; kortom praktijkmensen die zich volledig inzetten om het voetbal gezond te maken en te houden.
Vijftien jaar supportersprojecten is een reden tot feest. Een feest dat een extra stimulans heeft gekregen doordat het supportersproject bij Cambuur vorige week de Hein Roethof prijs heeft gewonnen. Het project heeft gezorgd voor een geweldige sfeer in het stadion en voor het terugdringen van het aantal stadionverboden van 57 twee jaar geleden tot 7 nu en nog geen enkel nieuw stadionverbod dit seizoen. De grote waarde van de supportersprojecten is met deze prijs onderkend. Niet voor het eerst overigens. Alle onderzoeken, te beginnen bij het COT onderzoek uit 1991, benadrukken dat supportersprojecten een belangrijke factor vormen in het terugdringen van voetbalvandalisme en supportersgeweld.
Maar – U voelde het al aankomen – er is ook reden tot bezorgdheid. Niet omdat het geweld en de racistische uitingen rondom voetbalwedstrijden weer zijn toegenomen. We kunnen U, als U wat meer tijd zou willen uittrekken, wel uitleggen hoe dat komt. Onze grote zorg is dat een toenemend aantal supportersprojecten in ernstige moeilijkheden komt. Clubs en gemeenten, die beide zorg dragen voor de financiering van supportersprojecten, laten het steeds vaker afweten. Aan de succesvolle wijze van preventie, zoals die de afgelopen 15 jaar door de supportersprojecten is ontwikkeld, wordt weinig waarde meer toegekend. De keuzes die vrijwel alle clubs moeten maken nu het financieel slecht gaat met het betaald voetbal, vallen vrijwel overal negatief uit voor de supportersprojecten. Gemeenten zien af van co-financiering als de clubs er geen geld meer in steken. De KNVB, die van 1998 tot juni dit jaar, nog meewerkte aan een door het ministerie van VWS geïnitieerd project om alle clubs in het betaald voetbal te stimuleren tot het opzetten van een preventieproject, zet nu alles in op sancties en repressie en verwaarloost sociale preventie. Ondersteuning van de lokale projecten, het multipliceren van goede voorbeelden, het inventariseren van signalen en verwerken daarvan tot beleidsvoorstellen, het organiseren van werkoverleg en trainingen, dit alles is nog steeds niet mogelijk omdat er al 15 jaar geen middelen beschikbaar worden gesteld om een landelijk steunpunt dat deze taken zou moeten uitvoeren te realiseren. Kwalitatief goed werk leveren wordt moeilijk en stilstand of zelfs achteruitgang dreigt.
We vinden daarom dat ons jubileum niet alleen een reden tot feest mag zijn, hoewel dat tot onze sterke kanten behoort, maar ook het moment is om erkenning en waardering te vragen. We zijn blij met de Hein Roethof prijs en trots op het project in Leeuwarden dat deze prijs heeft gewonnen, maar we willen het ook van U horen. En van de andere direct betrokkenen: de KNVB, de clubs en de gemeentebesturen.
Van U, leden van de Tweede Kamer, vragen we een politiek standpunt ten aanzien van onze positie. Vindt U – en U mag ter bepaling van Uw standpunt best eerst de LOS nieuwsbrief lezen – dat supportersprojecten en preventie voetbalvandalisme waardevol zijn, dan verwachten wij dat U dit ook uitspreekt, dat wij dit terug vinden in de partijprogramma’s en dat U er bij de betrokken ministers op aandringt maatregelen te nemen en middelen te verschaffen om ons werk te kunnen continueren en (kwalitatief) verder uit te bouwen.
In afwachting van Uw reactie, verblijven wij rond de velden,
Met vriendelijke groet, De supporterscoördinatoren, verenigd in het Landelijk Overleg Supporterscoördinatoren.