Eten

Woordenlijst (eten):

Sopa de galinha/Canja: kippensoep.
Sopa de peixe: vissoep.
Sopa de legumes: aardappel/groentensoep.
Açorda de Marisco: stoofpot met brood en schelpdieren.
Arroz de Marisco: rijst met schelpdieren.
Sardinhas grillhadas: op de barbecue gegrilde sardientjes.
Peixe-Espada: zwaardvis.
Cataplana: koperen stoofschotel met vlees/vis/schelpdieren.
Cabrito assado no forno: geitenlam uit de oven.
Espetadas: gemengde stukken vlees of vis op een pen.
Leitâo à Bairrada: geroosterd speenvarken.
Kip Piri Piri: kippenvlees in een marinade van rode pepertjes in olijfolie.
Pudim: pudding/vla.
Arroz doce: een soort rijstepap.

Buiten de deur eten is in Portugal een deel van het dagelijks leven.. Eten doen de Portugezen niet uitsluitend om de maag te vullen. Het is vooral een sociaal moment waarop je met buurtgenoten, vrienden of collega’s een goed gesprek voert of een paar gezellige uurtjes doorbrengt. Je vindt dan ook overal eetgelegenheden. Van dure restaurants tot kleine eetcafétjes (tascas), van duur tot goedkoop. Eetcafés hebben een snelle hap voor minder dan € 10,–. En voor iets meer: zo rond de € 15,–, kan je goed eten in een restaurant.

Het water dat in Portugal uit de kraan komt kan je beter niet drinken. In alle supermarkten en hotels zijn goedkope flessen mineraalwater te koop.

De Portugezen lunchen meestal tussen 12.00 uur en 14.00 uur, waarna het niet ongebruikelijk is om een uurtje rustig aan te doen. ’s Avonds moet je niet voor 20.00 uur in een restaurant gaan zitten, want dan zit je vrijwel alleen. In minder toeristische gebieden kan het zijn dat het restaurant nog niet open is. Maar daar staat tegenover dat je vaak ook nog na 23.00 uur kan binnenkomen en beginnen met eten. De bediening is over het algemeen niet zo snel, vandaar dat men direct begint met je brood en/of kleine hapjes voor te zetten. De tafelwijn of huiswijn (vino da casa) is over het algemeen goed. Na het eten is een glas Port of Madeira wel lekker, pas echt lekker is een aguardente, een cognacachtig drankje waar je snel zat van wordt. Portugezen hebben geen haast dus het kan gebeuren dat je lang op de rekening moet wachten. Dus als je wilt betalen, vraag dan de rekening en bestel er meteen nog een drankje bij.

Voorgerechten horen er absoluut bij in Portugal. Als je in een minder toeristisch dorpje of deel van de stad komt kan het gebeuren dat je een grote hoeveelheid “hapjes” van de zaak krijgt waarom je niet gevraagd hebt. Dat hoeft weinig of niets te kosten, maar vraag er voor de zekerheid wel even (vriendelijk) naar. Fris en vers is Melao com Presunto, gerookte ham en meloen.

Als toetje wordt meestal iets zoets geserveerd. Arroz Doce is een zoete rijstpudding met kaneel, Pasteis de Nata is een cakeje gevuld met slagroom, Sonhos(betekent “dromen”) is zoet deeg besprenkeld met suiker.

In de eetcafés is van alles te krijgen, maar het meest gangbaar zijn:

Tosta mistas:                  een ham/kaas tosti

Prego:                              een broodje steak, vaak met gebakken ei (let op: meestal koud)

Biftoque:                         een steak met frites en gebakken ei

Rissois de carne:           stukken gegrild vlees

Pasteis de bacalhau:     kabeljauw taart

Sandes:                            sandwiches

Dat er (veel) tijd genomen wordt voor eten heeft tot gevolg dat je in restaurants grote hoeveelheden krijgt. Als je normale honger hebt kan je ook een meia dose (halve portie) of uma dose (een hele portie) voor twee man bestellen. In Portugal is dat normaal en het staat vaak ook zo op de menukaart. Let op: meestal krijg je vooraf ongevraagd tapas: hapjes met brood. Hoewel niet duur, komen deze soms ook op de rekening. De meeste restaurants hebben een ementa turistica, vaak goed en goedkoop, vooral in de pensaoes die ook eten hebben en in de cafés voor de lokale bevolking.

Als er iets typisch aan het Portugese eten is dan is dat wel vis; in alle soorten en maten. Het meest gegeten is Bacalhau (spreek uit: bakkel-jau): dat lijkt op ons woord kabeljauw en dat is het ook. De bacalhau wordt op duizend verschillende manieren klaargemaakt, maar wordt meest geserveerd als een soort stampot: in kleine brokken gemengd met aardappelen en/of brood als basis, waaraan in principe alles kan worden toegevoegd: vaak uien en daarnaast allerlei andere soorten kruiden en groenten, maar ook stukjes spek, varkensvlees of rundvlees, garnalen, schelpdieren en noem maar op. Vraag dus eerst even wat er allemaal in de pot gaat. Goed te eten is bijvoorbeeld bacalhau á bràs: gebakken kabeljauw met roerei, aardappels en uien. Wie van mosselen houdt kan mexilhões bestellen en wie gebakken inktvis wil vraagt om lulas grelhado. Mede door de gunstige ligging aan zee, zijn vis-, schaal- en schelpdieren bijna overal op het menu te vinden. Caldeirada is een gerecht van vis en schaal- en weekdieren, gekookt in een saus van uien, tomaten, kruiden en knoflook. Cataplana is een gestoofde mix van garnalen, lagostinos, krab, varkensvlees, kip en bacon. Mosselen worden op verschillende manieren bereid evenals inktvis. Sardinhas Assadas is een schotel van gegrilde, verse sardines en tomaten, meestal geserveerd met gekookte aardappels en een salade. Bife de Atum zijn moten gemarineerde tonijn, gebakken in uien en spek. Caldeirada de Peixe is een stevige, gekruide visschotel.

Ben je geen liefhebber van vis dan is er volop keuze in vlees (lams- en schapenvlees), gevogelte en wild. Vleesliefhebbers kunnen Cozido à portuguesa bestellen: een 1 pans maaltijd van varkensvlees, rundvlees, worst en groente; nog eenvoudiger is frango grelhado: geroosterde kip (met knoflook). Ameijoas na Cataplana is een Algarvisch gerecht dat je echt moet proberen: het is een pangerecht van mosselen, ham, worst, ui, knoflook, paprika, chilisaus, peterselie en witte wijn. Ensopada de Borrego is een kruidig gerecht van stukjes gebakken lamsvlees met een uien/knoflook-saus dat wordt opgediend met sneetjes brood die in de saus worden gedept. Coelho Assada is in witte wijn, ui en kruiden gebraden konijn, Feijoada is een stoofpot van worst, witte bonen, kool en varkenspoten, Cabrito Estufado is een stoofgerecht van ui, tomaten, erwten, aardappelen en geitevlees.

Bijna net zo typisch voor een Portugese maaltijd is de soep. Ook weer in alle soorten en maten te krijgen. Soep met vis, met schelpdieren, met stukken vlees, met groente, maar het liefst in een mix van meerdere ingrediënten. Vaak  ingedikt met aardappelen of brood. Caldo verde bijvoorbeeld: koolsoep met salpicão of chouriço worst, ingedikt met aardappelen. Of Acorda de Marisco, een broodsoep met knoflook, vis en schelpdieren. Rauwe eieren worden aan tafel toegevoegd.

Bewoners van Porto staan bekend als pens-eters. Naar men zegt omdat de stad een keer langdurig belegerd was en er lange tijd niets anders te eten was dan pens: tripa. Alleen voor de liefhebbers.

Probeer ook de nagerechten: pudding, cakejes en taartjes. En spoel maar na met aguardente: de plaatselijke grappa-achtige cognac.

Drinken

In Lissabon kan je overdag terecht op de terrasjes langs straten en pleinen of in de diverse cafés. Let op: op en rond het Rossio plein is het duurder maar zeker niet beter. Zoek even naar een minder toeristisch café of restaurant. ’s Avonds is Bairo Alto de plek als je op zoek bent naar kleine cafeetjes of de Docas (bij de brug, dus neem de tram of taxi) als je wat moderner vertier zoekt. Zie ook: Portugal uitgaan in Lissabon. Bier kan je natuurlijk overal krijgen. Voor degenen die in Porto belanden: in Porto zijn de meeste cafés in de Ribeira: de wijk langs de rivieroever.

Port wijn

In Porto moet je natuurlijk port gedronken hebben. In het Portugees: Vinho do Porto

Los van het voetbal, is de port een goede reden om Portugal te bezoeken. Port is genoemd naar de stad Porto en wordt geproduceerd aan de andere kant van de Douro rivier in Vila nova de Gaia. Port bestaat uit 80% wijn en 20% brandy.

Er zijn verschillende typen: Tinto en Tinto Aloirado zijn donker, zoet en de goedkoopste. Ze worden gemaakt van een mix van goedkopere wijnen

De geel-bruine port kan ook gemengd zijn. Ze krijgen hun naam van de kleur die de wijn aanneemt na vele jaren gerijpt te zijn in mahoniehouten vaten.

Branco, witte port, is minder bekend buiten Portugal. Een beetje droog en goed als aperitief. Wordt vooral een beetje koud gedronken, maar net onder kamertemperatuur komt smaak van de witte port het best tot zijn recht.

Wijnen 

Vinho verde: vinho verde is een typische wijn uit de provincie Minho en kan rood of wit zijn (afhankelijk van de gebruikte druiven). Verder is deze wijn licht mousserend. Het Portugese ‘verde’ (groen) slaat op de leeftijd van de wijn, die altijd jong is. Deze wijn is het lekkerst als hij goed gekoeld wordt gedronken.

Rosé: een van de bekendste rosés is Mateus. Een andere goede rosé die zeker het proeven waard is, is Lancers.

Witte en rode wijn: deze wijnen kunnen zowel zoet als droog zijn. De meeste restaurants hebben hun eigen huiswijn, die vaak niet zo duur, maar wel lekker is.

“Tinto” (rood) – Jonge wijn , rijk in kleur en zacht.

 “Tinto aloirado” (rubis kleur) – Is enkele jaren oud, heeft en gouden rode kleur, gelijkmatig  zacht en heeft een sterk gefruit boeket.

“Aloirado” (Gouden kleur) – Het is een oudere wijn, het resultaat van de mengeling van verschillende topwijnen hij heeft een warme topaas kleur, half droog en zacht, hij kan van een topkwaliteit zijn.

“Aloirado claro” (lichter goud) – Deze wijn heeft de laatste stap van het rijpingsproces bereikt. Het heeft de piek van zijn kwaliteit bereikt, verouderde gouden kleur.

Dit zijn de meest voorkomende wijnen. Er is ook een enorme verscheidenheid van witte Porto wijnen vooral in de sector van de droge en half-droge wijnen. Het Porto instituut waarborgt de echtheid van elke Porto wijn of deze nu afkomstig is van meerdere druifsoorten of van een mengeling, of hij is een vintage , een reserva, of hij is 10,20,30 of 40 jaar oud. Het instituut levert certificaten van oorsprong af alsook gegarandeerde lakzegels voor alle geëxporteerde Porto wijn en voor alle Portowijn gebotteld in Portugal.

Madeira Wijnen

Zacht en rijp (“Malvasia“), droog en austere (“Sercial”), somber en half-droog (“Verdelho“) of half droog, rijk en vol (“Boal“): al deze variëteiten hebben een verfijnd fruitig boeket waarvan je kan genieten als aperitief of bij het nagerecht.

Vinho Verde:

Dit is een licht bruisende wijn, bijna niet zoet en met een laag alcoholgehalte( ongeveer 10%); soms zul je hem verfrissend vinden en soms warm, de witte Vinho Verde is perfect bij zeevruchten, vis en leverpastei.

Douro Wijnen

De rode wijnen zijn van een goede kwaliteit. De witte wijnen worden ook gedronken bij vis en leverpastei. De rode wijnen worden geschonken bij jachtschotels, gevogelte en sterke kazen.

Dão Wijnen

Ze hebben een alcoholgehalte van ongeveer 11-13 procent en hebben een fijne en velourse smaak. De rode wijnen hebben een mooie rubis kleur en kunnen harmonisch samen gaan met jachtschotels, gekruid vlees en kaas de witte wijnen zijn licht met een citrus toon en worden gewoonlijk geschonken bij jachtschotels, gegrild vlees en de sterke kazen van de streek. De witte wijnen zijn verfijnd en aromatisch.

Alentejo Wijnen:

De meest bekende wijngaarden van de Alentejo streek zijn die van Borba, Reguengos de Monsaraz, Vidigueira, Cuba en Alvito. De witte wijn productie is meer belangrijk dan de rode, nochtans daar komt verandering in . Beiden gaan goed samen met de vele regionale gerechten.

Colares Wijnen:

De rode wijnen zijn het perfecte complement van jacht- en vleesschotels. De witte wijn zou moeten fris gedronken worden bij vis, pastas en krachtige kaas.

Bucelas Wijnen:

Hoge zuurtegraad wanneer hij jong is en droog na rijping. Kan gedronken worden bij normale vis.

Setúbal Wijnen

De “moscatel” druif groeit in deze streek. De wijn geproduceerd afkomstig van deze druif is zacht en geparfumeerd, zoals honing, wanneer hij 5 jaar is. Hij is rijker en subtieler na 25 jaar. Hij wordt gebruikt als dessert wijn.

Algarve Wijnen

Deze wijnen zijn licht , velours , fruitig, en niet volkorpig; het alcoholgehalte is hoger dan 13 procent. De rode wijnen worden gebruikt bij gegrild vlees en Bacalhau, de witte wijnen als goede aperitieven.